پیاده راه

طراحی پیاده راه

بخش های مختلف این پژوهش شامل :

بخش اول : پیاده راه

مقدمه

مفهوم محدوده پیاده ( پیاده راه )

تاریخچه ایجاد محدوده های پیاده ( پیاده راه )

اهمیت فضاهای پیاده در شهرهای هزاره سوم

مفاهیم و مبانی پیاده راه سازی

جنبش گسترش فضاهای پیاده

مبانی برنامه ریزی و ساماندهی فضاهای پیاده

روانشناسی عابر پیاده

ویژگی های حرکت پیاده

معیارهای اصلی ایجاد یک محدوده پیاده

اصول طراحی پیاده راهها بر اساس مبانی توسعه پایدار

نقش حرکت پیاده و پیاده راهها در توسعه پایدار شهرها

پیاده راهها و گذران اوقات فراغت

انواع پیاده راهها به لحاظ محدودیت حرکت سواره

علائم ( ابتدا و انتهای ) پیاده راه

نظری به پیشینه دیدگاهها و راه حلها

توقعات موردی از پیاده راه :

       1- سرزندگی                   2- انعطاف                      3- ایمنی

ضوابط طرح بهسازی و نوسازی پیاده راه :

   1- امکان سنجی                   2- کاربریها و فعالیت ها                     3- دسترسی

   4- بدنه ها و جداره ها             5- کف                                        6- پوشش گیاهی

   7- مبلمان شهری                  8- صوت                                      9- نور

بخش دوم : نمونه موردی

شبکه پیاده راههای هوایی ، مینه آپولیس ، مینه سوتا ، ایالات متحده امریکا

پاسئو دل ریو ، سن آنتونیو ، تگزاس ، ایالات متحده امریکا : یک پیاده راه کنار رودخانه

تجربه انگلستان در ایجاد پیاده راه

پیاده راه در کشور انگلستان

پیاده راه در کشور آلمان

پیاده راه در کشور فرانسه

پیاده راه در کشور ایتالیا

پیاده راه در کشور دانمارک

کپنهاگ دانمارک ؛ نمونه موفق یک شهر پیاده

پیاده راه در کشور هلند

پیاده راه جنت مشهد

تحلیل بر قابلیت های مثبت پیاده راه جنت

پیشنهادها و سیاست های راهبردی در جهت ارتقاء سطح کیفی محدوده

چند نمونه عکس از چهارباغ اصفهان

تبریز شهر محورهای پیاده

پیاده راههای تبریز

– محور پیاده تربیت

– محور پیاده استاد شهریار

– محور پیاده مغازه های سنگی

چند نمونه عکس از پیاده راه تبریز

یکی از نقایص عمده شهرسازی معاصر جهان ، سرسپردگی بیش از حد آن به نیازهای حرکت سواره و غفلت از حفظ و ساماندهی فضاهای پیاده راه و حرکت پیاده است .

این امر یکی از عوامل عمده کاهش کیفیت محیط شهری و افول ارزشهای اجتماعی ، فرهنگی و بصری در فضاهای شهری محسوب می شود .

به عنوان واکنش و چاره جویی در برابر این وضع ، در طول دو سه دهه گذشته ، گرایشها و دیدگاههای جدیدی در عرصه شهرسازی جهان مطرح شده است که از آن به عنوان « جنبش پیاده گستری » یاد می شود .

حاصل این جنبش ، پیدایش و رواج رشته جدید « برنامه ریزی و طراحی پیاده » است که امروزه به عنوان شاخه مستقلی از برنامه ریزی و طراحی شهری به حساب می آید .

      در روال رایج شهرسازی ایران نیز ، نوعی غفلت و بی توجهی نسبت به موضوع حرکت پیاده و فضاهای پیاده یا « پیاده راهها » ، هم در عرصه نظری و هم در عرصه عملی ، به نحوی بارز مشاهده می شود .
به همین دلیل پرداختن به این موضوع می تواند به شناخت عمیقتر مسائل شهرنشینی و شهرسازی کنونی و چاره جویی برای بهسازی کیفیت فضاهای شهری یاری رساند .

به طوریکه می دانیم پیاده راه می تواند زندگی و سرزندگی به مناطق مرکزی شهر آورده و مردم را تشویق به حضور داوطلبانه در شهر کند .

خیابان های پیاده برای نخستین بار در اوخر دهه 1940 در شهرهای اروپا بوجود آمده پس از جنگ جهانی دوم و در جریان بازسازی خرابیهای جنگ و نوسازی مراکز تاریخی شهرها اندیشه جداسازی معابر پیاده و سواره شکل گرفت .

دلیل آن ازدحام بیش از حد سواره بود که به حد هشداردهنده ای رسیده بود .

نخستین تجربه های آزمایشی در ایجاد منطقه بی ترافیک در شهرهای « روتردام » ( هلند ) و « استکهلم » ( سوئد ) به وجود آمد .

در شهرسازی معاصر ، حرکت پیاده و نیازها و حقوق طبیعی انسانی پیاده ، کمتر مورد توجه برنامه ریزان و طراحان شهری بوده و راههای پیاده نه به عنوان بخشی مستقل از فضای شهری ، بلکه به عنوان تابعی از حرکت سواره به حساب آمده است .

در واقع در سنت شهرسازی رایج ، برنامه ریزی برای ماشین ، همواره مقدم بر برنامه ریزی برای انسان بوده است .

در ایران نیز با سلطه تدریجی حرکت سواره بر فضاها و معابر شهری ، برنامه ریزی و طراحی شهری روز به روز از مقیاس و نیاز انسان پیاده دور شده و در نتیجه از ارزشها و جاذبه های اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری کاسته شده است .
در این روند ، مفهوم و کارکرد عناصر شهری سازگار و مطلوب شهری مثل محله ، خیابان ، میدان ، گذر ، کوی و … تغییر کیفی پیدا کرده و محتوایی غنی انسانی خود را از دست داده است .

اما یکی از بارزترین اقدامات ارزشمندی که طی سالهای اخیر در جهت ارتقاء کیفیت حرکت پیاده ، صورت گرفته احداث پیاده راههایی در شهرهای تبریز ، مشهد و بوشهر بوده است . باید توجه نمود که صرف احداث مسیر ویژه پیاده ، موفقیت و کارآیی آن را در شهر تضمین نمی نماید .

همچنین احداث مسیر ویژه پیاده در یک شهر نمی تواند به منزله الگوی اجرایی در شهرهای دیگر به شمار رود . تفاوت های اقلیمی ، فرهنگی و ویژگی های متفاوت شهرسازی در هر منطقه ، رویکرد خاصی را نسبت به مسأله پیاده راه سازی طلب می کند .

محدوده های پیاده قسمتی از فضاهای شهری هستند که به دلایل ویژه عمدتا به خاطر دارا بودن برخی پتانسیل های خاص و در تمام یا بخشی از ساعات شبانه روز کاملا بر روی حرکت سواره یسته شده و به طور کامل به حرکت عابران پیاده اختصاص می یابد .

اصل فلسفه وجودی پیاده راه ها نه صرفا عملکردهای فیزیکی و ارتباطی ، تثبیت و تقویت برخی کاربریها و مسائل اقتصادی بلکه گسترش ارتباطات و تعاملات اجتماعی _ فرهنگی و ایجاد مقیاس انسانی در عرصه عمومی می باشد .

واژگانی همچون pedestrian zon،zone car free ، pedestrian Area ، Walkable street ، Pedestrian Mall  برای مفهوم پیاده راه بکار برده می شوند .

این مناطق ممکن است از همان ابتدا برای تردد عابرین ساخته شده باشند و یا خیابانهایی باشند که تغییر کاربری داده و به پیاده راه تبدیل می شوند . اصطلاح تغییر کاربری و تبدیل آن به پیاده راه را Pedestrianization می گویند .

پیاده راهها ، معابری با بالاترین حد نقش اجتماعی هستند که در آنها تسلط کامل با عابر پیاده بوده و از وسایل نقلیه موتوری تنها به منظور سرویس دهی به زندگی جاری در معبر استفاده می شود .

تا قبل از انقلاب صنعتی ، شکل و بافت شهرها به طور کلی تابع شرایط جغرافیایی و مسیر رودها و راهها بود و شهرسازی از مقیاس های انسانی و امکانات حرکت پیاده انسان و تا حدی چهارپایان ، پیروی می کرد .

به همین دلیل راها و فضاهای شهری در انطباق کامل با « اندازه های انسانی » و نیازهای اجتماعی و روانی شهروندان شکل می گرفت .

چنان تاریخ شهرسازی ایران نشان می دهد در شهرهای کهن ایرانی ، نظام کالبدی شهر ، به طور کلی ، بر اساس مقیاس انسانی یا « مردم واری » استوار بوده است .

در این نظام ، از طریق ایجاد تقسیمات محله ای و سلسله مراتب کارکردی آن ، نوعی وحدت و هماهنگی میان سازمان کالبدی و سازمان اجتماعی شهر به وجود می آمد که در نهایت باعث افزایش کارآیی شهر و اعتلای کیفیت زندگی در آن می گردید .

ویژگی های عمده نظام کالبدی شهرهای قدیم ، از نظر شکل و کارکرد فضاهای شهری عبارت است از :

الف ) شکل گیری راهها و فضاهای شهری بر اساس مقیاسها و نیازهای حرکت طبیعی پیاده .