پروژه مرمت و مطالعه خانه وزیری بررسی تاریخی، معماری و آسیب‌شناسی بنا در

خلاصه ای از پروژه:

این پروژه به مرمت خانه وزیری در کرمانشاه می‌پردازد و توسط محمدمیرزایی، سعیدعبدالتاجدینی و سجادجعفری گردآوری شده است. هدف اصلی شناخت بناهای خصوصی و معماری آن‌ها به منظور درک فرهنگ و خصوصیات زندگی مردم شهر است. این بنا که متعلق به احمد خان معتضدالدوله، وزیر مالیه، است، دارای دو کاربری اداری و مسکونی بوده و معماری آن نشان‌دهنده فرهنگ غنی و قدمت تاریخی شهر کرمانشاه است.

کرمانشاه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ، همواره در معرض تحولات و بحران‌های مختلف بوده است. این شهر که در آستانه بین‌النهرین قرار دارد و از آنجا شاخه اصلی راه ابریشم می‌گذرد، در جنگ‌های جهانی اول و دوم و همچنین جنگ تحمیلی آسیب‌های زیادی دیده است. با این حال، در گذشته نه چندان دور، کرمانشاه مفصل بازرگانی ایران، عراق، سوریه و اردن بوده و دارای بازار جامع و محلات پر رونق و ثروتمندی بوده است.

خانه معتضدالدوله وزیری که در دوره قاجاریه بنا شده، دارای دو حیاط بیرونی و اندرونی بوده و به مرکز شهر نزدیک است. زیربنای این خانه 2000 متر مربع است و از نوع بناهای دورنگرا محسوب می‌شود. متاسفانه، این بنا هنوز به میراث فرهنگی تعلق ندارد و مرمت نشده است. در حال حاضر، این بنا به دو قسمت تقسیم شده است که یک قسمت آن متعلق به آموزش و پرورش و قسمت دیگر در دست خانواده شهلایی از بازماندگان معتضدالدوله است. قسمت مشرف به میدان نیز به تجاری تبدیل شده و کاملا تخریب شده است.

عناوین و فهرست کلی پروژه:

**مشخصات پروژه**
* موضوع، درس، استاد، گردآورندگان
* **فهرست مطالب**
* فصل اول: مطالعه و شناخت
* بررسی پیشینه و موقعیت تاریخی استان
* بررسی مقابر در استان
* مطالعه و شناخت
* فصل دوم: معرفی بنا
* معرفی بنا (نقشه، عکس، ورودی، نما، تزئینات، قوس‌ها)
* معرفی وضعیت موجود بنا از نظر مرمتی
* **بررسی پیشینه و موقعیت تاریخی استان کرمانشاه**
* موقعیت جغرافیایی و همسایگی‌ها
* اهمیت تاریخی (راه شاهی، راه ابریشم)
* تأثیر حوادث تاریخی (جنگ تحمیلی)
* **بررسی مقابر در استان کرمانشاه**
* پیشینه مقابر و گور دخمه‌ها
* مقبره دکان داود
* اهمیت توریستی و فرهنگی مقابر
* **مطالعه و شناخت پیشینه تاریخی کرمانشاه**
* تأثیر بحران‌ها و جنگ‌ها
* نقش تجاری کرمانشاه در گذشته
* تأثیر مهاجرت اقوام مختلف
* گسترش بافت قدیم در دوره زندیه و قاجار
* تحولات معماری در قرن گذشته
* تغییرات پس از سال 1340 (اصلاحات ارضی، مهاجرت)
* **معرفی بنای معتضدالدوله وزیری**
* مقدمه و هدف پروژه (شناخت بناهای خصوصی و فرهنگ مردم)
* معرفی بنا و موقعیت آن (میدان نواب)
* کاربری دوگانه (اداری و مسکونی)
* معماری (حیاط بیرونی و اندرونی)
* وضعیت فعلی بنا (تقسیم به دو بخش، تغییر کاربری)
* پلان زیرزمین و همکف
* **تاریخچه بنای معتضدالدوله وزیری**
* دوره ساخت (قاجاریه)
* توضیح در مورد خاندان وزیری
* مهاجرت خاندان به کرمانشاه
* موقعیت سیاسی و اجتماعی خاندان وزیری
* فعالیت‌های معتضدالدوله وزیری (تأسیس چاپخانه، روزنامه)
* نمایندگی مجلس و فوت
* سکونت خاندان در محله برزدماغ (وزیری)
* انتقال بنا به خاندان شهلایی و رشیدی
* **موقعیت بنای معتضدالدوله وزیری**
* موقعیت جغرافیایی (جنوب شرقی میدان نواب)
* جهت‌گیری (شمالی-جنوبی)
* مساحت (2000 متر مربع)
* دلیل نزدیکی به مرکز شهر (موقعیت صاحبخانه)
* دو قسمت بنا (خصوصی و نیمه‌خصوصی)
* موقعیت ورودی بنا
* **معرفی فضاهای تشکیل‌دهنده بنای معتضدالدوله وزیری**
* تعداد طبقات (دو طبقه و زیرزمین)
* تعداد حیاط‌ها (دو حیاط بزرگ و دو حیاط کوچک)
* توضیحات مربوط به حیاط جنوبی (تعلق به آموزش و پرورش)
* توضیحات مربوط به حیاط شمالی (مالکیت خصوصی)
* توضیحات مربوط به قسمت شرقی (ارتباط با کوچه، اتاق ملاقات وزیر)
* ارتباط ضعیف بین دو حیاط
* تخریب قسمت‌های مختلف بنا
* **فن‌شناسی**
* مصالح ساختمانی (طبیعی، چسباننده‌ها، ملات‌ها، قطعات، فلزات، چوب، مواد آلی)
* آجر (اندازه، انواع)
* گچ
* چوب (انواع، مزایا، معایب)
* سنگ (انواع)
* ملات (ترکیبات، کاربردها)
* دیوار (انواع)
* نعل درگاه (انواع)
* قوس (انواع)
* **معماری خانه‌های سنتی ایران**
* موقعیت حیاط
* شکل هندسی زمین
* وجود حوض و باغچه
* هشتی و تقسیم‌بندی فضاها (بیرونی و اندرونی)
* رعایت درون‌گرایی
* **مشخصات و ویژگی بنا**
* قرینگی
* طرح ساده (مربع)
* ابعاد
* مصالح (آجر، قلوه سنگ)
* حیاط مرکزی
* طرح شعاعی
* **عوامل تزیین‌کننده بنا**
* نمای بیرونی (آجر، کاهگل)
* در ورودی (چوب بلوط، تزئینات)
* نمای حیاط اصلی (آجر، پلاستر)
* ایوان (ستون‌ها، سرستون‌ها)
* شاه‌نشین (شبکه چوبی)
* ازاره‌های سنگی
* نمای داخلی (گچ)
* تزئینات (گچ‌بری)
* اجر فرش
* **عایق‌کاری**
* بام (کاهگل)
* چوب
* دیوار قطور
* مصالح با ظرفیت حرارتی بالا
* پی (سنگ، شفته آهکی)
* پشت بام مسطح
* **بررسی اقلیمی کرمانشاه**
* ویژگی‌های اقلیمی (سرمای شدید، بارش برف، رطوبت کم، اختلاف دما)
* فرم‌های اصیل ساختمانی (بافت متراکم، نمای خشن، بازشوهای کم، مصالح با ظرفیت حرارتی بالا، بام مسطح، نزدیکی حجم به مکعب، عایق‌کاری، حداکثر تابش)
* **آسیب‌شناسی**
* **پلان پیشنهادی