موقعیت گنبد علویان
گنبد علویان در چهار باغ علویان، در نزدیکی میدان امام زاده عبدالله قرار دارد
بناي گنبد علويان در شهر همدان كه تا چندي پيش در محدوده دبستاني كوچك در بافت قديمي شهر بود مجالي براي شناساندن معماري منحصر به فرد خود نداشت اكنون پس از آزاد كردن بافت پيرامون و تجهيز محدوده آن در وضعيت مناسب تري قرار گرفته و به دليل معماري ويژه و تزئينات بسيار پيچيده گچي آن كه از حدود 900 سال پيش به جا مانده در خور معرفي است.
گنبد علويان به اعتبار تحقيقات باستان شناسان بنايي مغولي يا به عبارتي سلجوقي تكامل يافته است.
اين گنبد به دلايلي چند واز جمله ويژگي هاي منحصر به فرد كالبدي وظرافت تزئينات استثنايي آن همواره مورد توجه ويژه محققان قرار داشته .پورفسور آرتور اپهام پوپ به خصوص به اين بنا عنايتي خاص نشان داده و در هنگام قياس با معماري دوره هاي پيشين چنين گفته است:معماري مغول ايلخاني با پيشينيانش نزديكي دارد و …….
گر چه در بناي مغولي يك مقياس عظيم به كار رفت اما آنها در عين حال خيلي سبك ترند ….به طور كلي در اين معماري سختي و خشني كاهش يافته فضاهاي خالي بيشتر شده و روشنايي افزون تر و بهتر طراحي شده است.
بنا به صورت مكعبي 4ضلعي در ابعاد 8متر در8متر و ارتفاع 5/11 متر ساخته شده و 4 جرز ستون مانند به ارتفاع 5/9 متر با قطري قريب به 2 متر و شبيه برجهايي در 4 گوشه آن را در ميان گرفته اند .هر يك از برجها داراي 5 طاق…….
پيچيده به شكل زيبايي خود نمايي مي كند. بر حاشيه خارجي كادر نيزكتيبه گچبري شده مشتمل بر آياتي از قرآن مجيد به خط كوفي مشاهده مي شود. پيشاني طاق نما را نيز گچبري مثلثي و ستاره اي شكلي به صورتي بديع تزئين كرده اند
مروارید دانایی –
ممنونم