پروژه مسجد احمد ابن طولون معماری، تزئینات و ویژگی‌ها

خلاصه ای از پروژه:

مسجد احمد ابن طولون، سومین مسجد ساخته شده توسط مسلمانان در مصر و یکی از بزرگترین مساجد کهن در جهان اسلام است. این مسجد به دستور احمد بن طولون در ناحیه القطایع و بر روی جبل یشکر بنا شد. ساخت آن در سال 264 هجری قمری آغاز و در سال 265 هجری قمری به پایان رسید. کتیبه‌ای بر روی یکی از جرزهای سمت قبله مسجد، تاریخ برپایی بنا را در رمضان 265 هجری قمری تأیید می‌کند.

از نظر معماری، مسجد طرحی بسیار ساده دارد و شامل یک صحن مربع به ابعاد تقریبی 92 متر است. این صحن از سه سو با رواقی با 13 چشمه طاق در دو ردیف و از سوی قبله با رواقی با 17 چشمه طاق در 5 ردیف احاطه شده است. در ساخت مسجد به جای ستون از جرز استفاده شده و کلیه دیوارها، جرزها و چشمه‌های شبستان‌ها از آجر سرخ رنگ ساخته شده‌اند. طاق‌ها از نوع نوک تیز هستند و بر روی جرزهای مکعب مستطیل ستبر قرار دارند.

تزئینات مسجد با استفاده از گچ‌بری به بخش‌های اصلی ساختمان، مانند سرستون‌ها، سطح زیرین طاق‌ها، روزنه‌های نورگیر و پنجره‌ها، غنایی ویژه بخشیده است. در سرستون‌ها، نقوش برگ کنگری به برگ مو سبک سامره تغییر یافته است. طاق‌های مسجد بسیار عریض طراحی شده‌اند و سطح زیرین آن‌ها زمینه مناسبی برای ارائه گچ‌بری است. کتیبه کوفی مشهور مسجد نیز در بالای نوار گچ‌بری شده بر روی چوب منبت‌کاری شده قرار دارد.

سقف نخستین مسجد از تنه های ستبر نخل بوده که با تخته غلاف شده و شاه تیر هایی را تشکیل می داده است. در میانه صحن مسجد نیز فواره‌ای با گنبد زرین و پنجره‌های مشبک قرار داشته است. سه ضلع مسجد را یک حیاط خارجی یا “زیاده” در بر گرفته و در ضلع جنوب شرقی ساختمان‌های ویژه امیر قرار داشته است.

مناره مسجد در ضلع شمال غربی زیاده ساخته شده و مناره نخستین مسجد، همانند مناره ملویه سامره بوده است. دیوار های زیاده در حقیقت حفاظی مناسب برای جلوگیری از تماس مستقیم محوطه مسجد با بنا های غیر مذهبی اطراف بوده است.

به دنبال پروژه‌های دانشجویی برتر هستید؟ با دانلود آسان پروژه‌های آماده برای استفاده، در وقت خود صرفه‌جویی کنید!

عناوین و فهرست کلی پروژه:

مسجد احمد ابن طولون

ویژگی های معماری
* طرح مسجد
* مصالح بنا
* طاق‌ها
* روزنه‌های نورگیر

تزئینات بنا
* گچ‌بری‌ها
* کتیبه کوفی
* پنجره‌ها
* گل‌های کوکب

سقف

فواره

زیاده

مناره

سرگذشت مسجد در دوره‌های بعد
* دوران حکومت العزیز بالله
* روزگار حاکم بامر الله
* حکومت مستنصر
* دوران سلطان حسام الدین لاچین منصوری
* ساختمان گنبد دار وسط صحن
* محراب
* گشودن دهانه مدوری در سقف
* منبر
* مناره
* دوران حکومت متناوب ناصر محمد بن قلاوون
* تبدیل مسجد به قلعه نظامی و کارخانه پشم ریسی
* بازسازی و مرمت مسجد در دوره معاصر