پروژه مسجد جامع یزد تاریخچه، معماری و مرمت

خلاصه ای از پروژه:

مسجد جامع کبیر یزد، با قدمتی بیش از نهصد سال، یکی از شاهکارهای معماری مساجد ایران است که در ضلع غربی خیابان امام خمینی واقع شده است. بانی اولیه آن در قرن پنجم هجری امیر علاءالدوله کالنجار بود، اما بنای کنونی مربوط به دوران آل مظفر در قرن هشتم و نهم هجری قمری است. عده‌ای معتقدند که پیش از اسلام در این مکان آتشکده‌ای وجود داشته، اما مدرک کافی در دست نیست.

در طول تاریخ، مسجد جامع یزد بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در دوران تیموری، تغییرات و الحاقات بسیاری در مسجد صورت گرفت و گنبدخانه کاشی‌کاری شد. در دوره صفویه، دو مناره بر سردر رفیع مسجد افزوده شد. در دوره قاجاریه نیز تخریب و نوسازی وسیعی در مسجد انجام شد که چهره آن را دگرگون کرد. در سال 1349 هیأت حامیان مسجد جامع کبیر یزد تشکیل شد و به احیای مسجد پرداخت.

مسجد جامع یزد دارای هفت در ورودی است و مساحت آن حدود 9800 متر مربع است. محراب مسجد از سنگ مرمر یکپارچه ساخته شده و گفته می‌شود که در ساخت آن از تربت امام حسین (ع) استفاده شده است. این مسجد با عظمت بنا، صنعت معماری و کاشی‌کاری کم‌نظیر خود، همواره مورد توجه گردشگران و علاقه‌مندان به هنر و تاریخ بوده است.

عناوین و فهرست کلی پروژه:

مسجد جامع یزد: قدمتی بیش از نهصد سال
* موقعیت جغرافیایی
* بانی اولیه بنا: امیرعلاءالدوله کالنجار (قرن پنجم هجری)
* بنای کنونی مسجد: دوران حکومت آل مظفر (قرن هشتم و نهم هـ. ق)
* عقیده ای مبنی بر وجود آتشکده در دوران پیش از اسلام
* تعمیر و نوسازی مسجد جمعه شهرستان توسط امیرعلاءالدوله کالنجار در قرن پنجم هجری
* بنای مسجد دیگری توسط علاءالدوله گرشاسب در جوار مسجد عتیق
* احداث پایه های مسجد جامع نو توسط «سیدركن الدین محمد‌بن قوام الدین بن نظام حسینی یزدی قاضی» (سال 724 یا 728 هجری قمری)
* احداث مناره توسط «مولانا عفیف الدین» (سال 732 هجری قمری)
* تغییرات و الحاقات در دوران تیموری (سده نهم)
* ساخت پایاب توسط “خواجه جلال الدین خوارزمی” و کاشی کاری گنبدخانه (سال 809 هجری قمری)
* ساخت و ساز جدید توسط شاه نظام کرمانی و ثبت کتیبه سوره فتح (سال 819)
* فرش مسجد با سنگ مرمر به فرمان ستی فاطمه همسر امیر چقماق شاهی (سال 836 هجری)
* مرمت جماعت خانه شاه نظام توسط خواجه معین الدین میبدی (سال 861 هجری قمری)
* اقدامات ساختمانی عمده در زمان امیر نظام الدین حاجی قنبر جهانشاهی (سال 862 هجری قمری)
* افزودن دو منار بر سردر مسجد توسط «آقا جلال الدین محمد» در زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی
* نصب کتیبه ای در دوره زندیه (سال 1172 هجری قمری)
* تخریب و نوسازی وسیع در دوره قاجاریه (سال 1236 آغاز و در سال 1240 به پایان رسید)
* تشکیل هیأت حامیان مسجد جامع كبیر یزد (سال 1349)
* محراب مسجد: سنگ مرمر یکپارچه
* مقاله علي جندقي در سال 1327
* تأسیس هیئت حامیان مسجد جامع یزد توسط حجة الاسلام حاج سيد علي محمد وزيري
* تصمیم به مرمت مسجد توسط حاج سید علی محمد وزیری
* توصیف مسجد جامع كبير يزد
* تصویر سه بعدی مسجد جامع كبير يزد و هفت در ورودی
* ابعاد و مساحت مسجد
* بانی اولیه مسجد: «علاء الدوله كالنجار»
* درخشان ترين بناي يزد
* ساختمان مجللی توسط «سيد ركن الدين نظام الحسيني» (سال 724 ه.ق.)
* اتمام گنبد و ایوان توسط مولانا «شرف الدين علي يزدي»
* تزئین گنبد و ایوان با کاشی (سال 777 ه.ق.)
* کتیبه ای بسیار زیبا به خط نسخ توسط «خواجه جلال الدين محمود خوارزمي» (سنه 819 ه.ق.)
* آثار نیک «امير جلال الدين چقماق» و حرم خود -ستی فاطمه خاتون- (836 ه.ق)
* نقشه و پلان مسجد جمعه يزد و وضع تاريخي آن در دوره هاي مختلف
* برش افقی مسجد جمعه یزد
* ساخت رواقی توسط «خواجه غياث الدين عقيل» و «شاه يحيي»
* مرمت مسجد توسط «امير نظام الدين حاجي قنبر جهانشاهي» (سال 862 ه.ق.)
* ساخت دو منار بر دو طرف سردر مدخل بزرگ توسط «آقا جمال الدين محمد» (سال 930 ه.ق.)
* تعمیر صحن مسجد توسط شاهزاده «محمد ولي ميرزا» (سال 1240 ه.ق.)
* مياه عبوری از میان مسجد
* كتيبه داخل محراب
* دو عكس از وضع پيش و پس از تعمير مسجد جامع كبير به همت هيئت حاميان مسجد
* تشکیل هیئت حامیان مسجد و مرمت مسجد
* سیر تحول بنا
* برش عمودی A – A از پلان مسجد جامع یزد
* برش عمودی B – B از پلان مسجد جامع یزد
* رواق شاهزاده محمد ولی میرزا
* مسجد جامع یزد