پروژه کامران دیبا معماری، مدرنیسم و هویت در ایران معاصر

خلاصه ای از پروژه:

اندیشه دکارت با تغییر جایگاه سوژه و ابژه، تحولی عظیم در تفکر غربی ایجاد کرد و مدرنیته و دنیای فن‌آورانه را به دنبال داشت. این امر منجر به از بین رفتن باورهای سنتی و در نهایت، فروریختن آرمانشهرها و رویاهای علمی شد. در معماری نیز، این تحولات با ظهور سبک مدرن بین‌المللی نمود یافت که به تدریج به قوطی‌های ساده و کسالت‌بار تقلیل یافت و منجر به افزایش جرم و جنایت در جوامع غربی شد. معماران برای بازگرداندن معنا به معماری، به تلفیق آن با فلسفه، ادبیات و روانشناسی روی آوردند و به معماری بومی و پست مدرن گرایش پیدا کردند.

در ایران نیز، معماری از تاثیرات مدرنیسم بی‌نصیب نماند و تلفیقی ناگزیر میان مدرنیسم و سنت ایجاد شد. این تلفیق در طول قرن گذشته به ایجاد صورت‌های تازه‌ای در معماری انجامید که در شکل‌های مختلف معماری قاجاری، رضا شاهی، مدرن بین‌المللی، بومی منطقه‌ای و پست مدرن قابل مشاهده است. پرسش اساسی این است که معماری در زمان کنونی چه می‌تواند باشد و چگونه می‌توان هویت را در اثر معماری بازخوانی کرد.

ایران در مرز میانه گرایش‌های مذهبی و باورهای تاریخی از یک سو، و عقل‌محوری مدرن از سوی دیگر قرار گرفته است. جهان غیر غربی به دلیل فاصله از تولیدات فکری و مادی غرب، چاره‌ای جز یافتن راه حلی برای ارتباط با جهان خارج ندارد. از طرف دیگر، جهان غرب نیز در خلا معنایی حاضر، نیازمند شناخت فرهنگ‌های دیگر است. راه حل منطقی این است که در عین توجه به فرهنگ عرفانی و دینی، شکلی ویژه از تلفیق مولفه‌های پدیدآورنده عرضه گردد تا صورت زیبای برآمده از عناصر زمانی، ظرفیت پذیرش معنای ژرف و گسترده بی زمان را در خود بیابد. کامران دیبا، معمار و شهرساز ایرانی، در سال 1937 در تهران متولد شد و در دانشگاه هاروارد واشنگتن تحصیل کرد. او در نمایشگاه‌های هنری متعددی شرکت کرد و بنیانگذار دفتر مهندسین مشاور بود.

عناوین و فهرست کلی پروژه:

آشنایی با زندگی کامران دیبا
* آشنایی با کارهای اجرایی دیبا
* بررسی آثار یک معمار ایرانی (کامران دیبا)
* نگاهی بر آنچه پرسش انگیز است
* اندیشه دکارت و تحول در تفکر غربی
* مرگ خدا از دیدگاه نیچه و مرگ هنر از دیدگاه هگل
* پیامدهای جنگ جهانی دوم و ظهور سبک مدرن
* تقلیل معماری مدرن به قوطی‌های ساده و کسالت‌بار
* تلاش معماران برای بازگرداندن معنا به معماری
* معماری بومی و معماری پست‌مدرن
* تاثیر مدرنیسم بر هنر و معماری در ایران
* پرسش از هویت در معماری معاصر ایران
* موقعیت ایران در میان گرایش‌های مذهبی و مدرنیته
* نیاز جهان غیر غربی به یافتن راه حلی فراگیر
* اهمیت شناخت فرهنگ‌های دیگر در جهان غرب
* روشنفکر بودن در جهان کنونی
* تعمق در جهان متاثر از مدرنیته و باورهای شرقی
* لزوم توجه به سنت‌ها و تفاوت‌های فرهنگی
* ارائه شکلی ویژه از تلفیق مولفه‌های پدیدآورنده
* بیوگرافی کامران دیبا
* فعالیت‌های کامران دیبا در ایران
* گرایش‌های فکری و نظری دیبا
* عناصر برجسته در کارهای دیبا: آب، دیوار، حیاط و دروازه
* مهمترین ساختمان‌های دیبا: موزه هنرهای معاصر، فرهنگسرای نیاوران، پارک شفق
* توجه به اقلیم منطقه در ساختمان‌های دانشگاه جندی شاپور اهواز
* فرهنگسرای نیاوران
* پارک شفق
* حساسیت‌های اجتماعی و علاقه دیبا به شهرسازی
* طراحی پارک عمومی در محوطه انباشت زباله
* اردوگاه تابستانی برای کودکان پرورشگاهی در شهسوار
* طرح جامع دانشگاه جندی شاپور
* جستجوی سنت‌گرایی واقع‌گرا
* طراحی شهرک شوشتر نو
* مقابله با تخریب بافت اطراف حرم مطهر حضرت رضا (ع)
* باغسازی دیبا
* پارک یوسف آباد
* بازسازی و توسعه باغ فرهنگسرای نیاوران
* محوطه سازی غرب دانشگاه جندی شاپور
* طراحی فضای سبز شهرک شوشتر
* طراحی فضا و محوطه سازی ضلع غربی پارک لاله
* فعالیت‌های هنری دیبا
* نمایش “آب باز زبردست”
* همکاری با هنرمندان مختلف
* استفاده از آثار هنری حجمی در طراحی فضاهای شهری
* طراحی و برنامه ریزی موزه هنرهای معاصر
* سال‌های پایانی کار در ایران
* مرکز اداری شهر اصفهان
* طرح شهرک شوشتر نو
* فعالیت‌های دیبا در سال‌های پس از انقلاب
* نقد و تحلیل موزه هنرهای معاصر
* ورودی موزه
* نما و تلفیق بتن و سنگ
* باغ موزه
* رامپ اجرا شده
* گالری‌ها
* آسمان‌ها و ویژگی‌های معماری فرا مدرن
* هندسه و معنا در پلان
* رستوران مجموعه
* توضیحات راجع به موزه هنرهای معاصر
* معرفی هنر و هنرمندان معاصر ایران و جهان
* ساختمان موزه و معماری سنتی
* فعالیت‌های موزه در زمینه هنرهای تجسمی
* کتابخانه تخصصی موزه
* فروشگاه کتاب
* فضای درونی موزه و عناصر معماری
* نگارخانه‌ها
* سازمان موزه
* روابط عمومی موزه
* سمعی و بصری (واحد عکاسی)
* سمعی و بصری (سینما تک و خدمات صوتی تصویری)
* خدمات نمایشگاهی و آرشیو آثار هنری
* مجموعه دائمی موزه
* باغ مجسمه
* اسب و سوارکار
* انسان لمیده